O’zbekiston uchta yangi tashqi Internet-kanal tashkil etishni rejalashtirmoqda. Bu mavjud tarmoqni yengillashtiradi. Bu “O‘zbekiston telekommunikatsiya infratuzilmasini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi hukumat qarorida nazarda tutilgan. Hujjatda mavjud chegara o‘tkazish punktlari orqali xalqaro magistral kanallar tashkil etish ko‘zda tutilgan. “O‘zbekiston-Afg‘oniston-Pokiston”, “O‘zbekiston-Qirg‘iziston-Xitoy” va “O‘zbekiston-Turkmaniston-Ozarbayjon-Turkiya” kabi yo‘nalishlarda. Shuningdek, rasmiylar Xitoy bilan yangi kirish nuqtalarini yaratish va Internet-trafikni o’zaro almashish choralarini ko’radi.

Natijada 2023 yilgacha:

• xalqaro ma’lumotlarni uzatish kanalining sig‘imi 3,5 barobar oshirildi;
• 150 ming km optik tolali aloqa liniyalarini qurish hisobiga ma’lumotlarni uzatish tarmog‘i kengaytiriladi;
• barcha aholi punktlariga optik tolali aloqa liniyalari tortiladi. Bu uy xo’jaliklarining kamida 80 foizini keng polosali simli Internetga kirishni ta’minlaydi.

Bundan tashqari, 2022-yil 1-yanvardan boshlab Internetga keng polosali ulanish tarmoqlarini loyihalash va qurishda:

• ma’muriy binolar va turar-joy binolarida – o’tkazish qobiliyati kamida 1 Gbit / s bo’lishi kerak;
• ta’lim muassasalarida, shuningdek, sog’liqni saqlash muassasalarida va boshqa davlat tashkilotlarida – o’tkazish qobiliyati kamida 100 Mbit / s bo’lishi kerak.

Tashqi kanal nima?

Internet – bu butun dunyo bo’ylab kompyuterlar, kabellar va ma’lumotlar almashish punktlari tarmog’idir. Shuningdek, Internetning mahalliy bo’limlari – serverlar zanjirlari mavjud. Ular bir-biriga yaqin va ko’pincha bir yurisdiktsiyada joylashgan. Masalan, TAS-IX – O‘zbekiston hududidagi tarmoq bo‘lib, mahalliy internet-provayderlar tomonidan xizmat ko‘rsatiladi va xizmat ko‘rsatiladi. Sizning kompyuteringizdan TAS-IX serverlariga signal mamlakatdan chiqmasdan, Internet-provayderingiz va operatorlaringizga tegishli mahalliy tarmoqlar orqali o’tadi. Ammo, masalan, YouTube-ga ulanish uchun sizning signalingiz Internet-provayderingiz orqali va u yerdan, ba’zan dunyoning yarmi bo’ylab, yakuniy nuqtaga o’tishi kerak. Lekin O‘zbekiston dunyoning asosiy internet kanallaridan juda uzoqda joylashgani uchun. Bizning Internet uchun bu “tashqi oyna” kichik va juda qimmat bo’lib qolmoqda. O’tkazish qobiliyati – bu oynaning soniyada o’tishi mumkin bo’lgan ma’lumotlar miqdori.